category_news
Wetenschappers brengen natuurkundelessen naar afgelegen scholen in de Amazone
Normaal gesproken houden Jordi Vilà en Martin Janssens zich bezig met fundamentele onderzoeksvragen, zoals: hoe wolken die regen naar het Amazonewoud brengen afhankelijk zijn van het regenwoud zelf? Voor hun onderzoek gebruiken ze gegevens van de 323 meter hoge Amazon Tall Tower Observatory. Toen het team zich realiseerde dat de lokale gemeenschappen niet geïnformeerd zijn over het nut van deze toren, besloten zij om hun kennis via experimenten, video's, en apps op de scholen te introduceren. Ze willen collega-wetenschappers inspireren om na te denken hoe ook zij, op basis van fundamenteel onderzoek, meer bewustzijn kunnen creëren onder lokale gemeenschappen.
Het idee ontstond in samenwerking met Cybelli Barbosa, een Braziliaanse milieuonderzoeker verbonden aan het Nationaal Instituut voor Onderzoek in het Amazonegebied. Zij maakt deel uit van CloudRoots, het project waarin een internationaal team met onder andere Vilà en Janssens, de interactie tussen wolken en regenwouden bestudeert. Dit fundamentele onderzoek vereist veel biologische en weermetingen in het veld, van de fotosynthese van individuele bladeren tot turbulente wolkenpluimen. Hun werk brengt hen naar het Amazon Tall Tower Observatory (ATTO) in het hart van het ongerepte Braziliaanse regenwoud.
Zelfs op de meest afgelegen rivieroevers rond de toren wonen gemeenschappen die alleen bereikbaar zijn met lange boottochten. Tijdens hun gesprekken met Barbosa, ontdekten Vila en Janssens dat deze gemeenschappen in eerste instantie niet wisten waar de toren voor diende. “Ze namen aan dat het voor mijnbouw was, een illegale activiteit die veel voorkomt in het regenwoud,” zegt Jordi Vila, leerstoelhouder Meteorologie. “We waren verbaasd dat de lokale gemeenschappen niet wisten waar de toren voor werd gebruikt. We vroegen ons af hoe we het regenwoud met wetenschap kunnen beschermen, als we de mensen wiens leven ervan afhangt over het hoofd zien.”
Steun van collega's
In navolging van eerdere initiatieven van Barbosa, bespraken ze samen hoe ze hun bijdrage konden leveren. Barbosa belichaamt een aanpak die verder gaat dan wetenschap. Ze vroeg regelmatig aan lokale schoolleraren of de wetenschap hen kon helpen om kinderen de waarde van hun kwetsbare ecosysteem bij te brengen. “Het antwoord was overweldigend,” zegt Vilà. “Zowel kinderen als leerkrachten willen meer leren over hun omgeving, met echte biologen, ecologen, fysiologen en meteorologen die praktische ondersteuning bieden en materialen maken voor lokale leerkrachten. Dit hebben we vervolgens gedaan.”
Het team kreeg een klein bedrag van NWO om lesmateriaal voor lokale scholen te ontwikkelen. Ze riepen de hulp in van WUR-collega's, die allemaal enthousiast reageerden. Kirsten de Beurs, leerstoelhouder Remote Sensing, ontwierp een app voor realtime weer- en vegetatiewaarnemingen, toegesneden op het Uatumã Reservaat, waar de scholen zich bevinden. Het educatieve mediateam van WUR hielp bij de productie van video's met wetenschappers die eenvoudige natuurkundige experimenten demonstreren over lucht, de beweging, het gewicht en wolkenvorming. Alle materialen zijn beschikbaar gesteld op de CloudRoots website.
Vervuiling tekenen
Afgelopen zomer bracht het team de materialen naar de afgelegen gemeenschappen. Ze lieten de schoolkinderen kennismaken met de lessen. “We leerden de leerlingen en hun leerkrachten over het milieu met behulp van eenvoudige experimenten, video's en spelletjes,” zegt Martin Janssens, assistent-professor in de Meteorologie-groep. “Maar we hebben misschien nog wel meer van hen geleerd. Toen we hen vroegen om vervuiling of de oceaan te tekenen, wisten ze niet waar ze moesten beginnen. Maar toen we hen vroegen om een rivier te tekenen, maakten ze prachtige tekeningen, compleet met piranha's, waarmee ze lieten zien nauw verbonden te zijn met hun lokale omgeving.”
In de afgelopen weken nam deze benadering een vlucht. “We brachten leerkrachten van de scholen samen, bezochten hun scholen en lieten hen het nieuwe lesmateriaal gebruiken. Geïnspireerd door hun ervaringen en het enthousiasme van de kinderen, willen we andere wetenschappers inspireren om ook zo’n luisterpauze te nemen. Ons uiteindelijke doel zou zijn om financiering op lange termijn te ontvangen om lokale wetenschappers zoals Cybelli structureel te ondersteunen bij het regelmatig bezoeken van de school en het bijhouden en creëren van lesmateriaal.”
In recent weeks, this approach took flight. "We brought together teachers from communities around the observatory tower, visited their schools, and let them take charge of the new teaching materials. Inspired by their experiences and the children's enthusiasm, we want to make a case for pausing to listen. Our ultimate goal would be to receive long-term funding to structurally support local scientists such as Cybelli in regularly visiting the school and updating and creating other lesson materials.”