category_news

Werken aan reductie methaan en ammoniak met beweiden en vers gras

Gepubliceerd op
25 augustus 2022

Naast een reductie van ammoniak werkt Agro-Innovatiecentrum De Marke ook aan reductie van methaan die ontstaat bij pensfermentatie (enterische methaan). Eén van de maatregelen daarbij is het maximaal inzetten van beweiding en vers gras. Vers gras lijkt een lagere methaanemissie te hebben dan kuilgras en weiden geeft bovendien minder ammoniakemissie dan de koeien op stal.

Om goede resultaten te boeken is het belangrijk de vinger aan de pols te houden op het gebied van beweiding en rantsoen. Regelmatig een goede FarmWalk en een eigen dashboard geven praktisch inzicht. En dragen bij aan het realiseren van de doelstellingen De Marke. Wij streven op het proefbedrijf in Hengelo (Gld.) namelijk naar een eiwitgehalte in het rantsoen die lager is dan 155 gram per kilogram droge stof en een maximale methaanuitstoot met pensfermentatie van 14,7 gr CH4 per kg melk. Deze beide kengetallen zullen met de KringloopWijzer in beeld gebracht worden en aan het einde van dit jaar berekend worden. Al het voer dat in de voermengwagen gaat wegen we en het gewicht leggen we vast. Door dit te koppelen aan een voeranalyse is er niet alleen inzicht in de opgenomen voerhoeveelheden maar ook in voedingskengetallen. Hierdoor kan gedurende het jaar gemonitord worden of aan de doelstellingen wordt voldaan en kan het rantsoen zo nodig bijgesteld worden.

Figuur 1: Verloop RE-tot rantsoen en methaan emissie gedurende het jaar 2022
Figuur 1: Verloop RE-tot rantsoen en methaan emissie gedurende het jaar 2022

KringloopWijzer inzetten al managementinstrument

Scherp op een norm voeren vraagt continue aandacht. Door wekelijks een aantal kengetallen op een rij te zetten zijn de resultaten van de KringloopWijzer geen verrassing meer.

Binnen de mogelijkheden die er zijn wordt geprobeerd zoveel mogelijk vers gras in de koe te krijgen. De huiskavel is hier klein en droogtegevoelig. Het beschikt over 4 koeien per beweidbare hectare. Er wordt gemolken met een melkrobot.

In figuur 2 staat een overzicht van de cumulatieve vers grasopname van de jaren 2018, 2020, 2021 en 2022 (tot augustus). In 2018 werd geweid volgens het principe van omweiden. Enkele dagen in een perceel en daarna naar een volgend perceel. In 2020 is halverwege het seizoen de overstap gemaakt naar Nieuw Nederlands Weiden. De koeien lopen één dag op een perceel en komen vervolgens na vijf of zes dagen weer terug op dat perceel.

Voor de vierde keer in vijf jaar is het groeiseizoen zeer droog. Het neerslagtekort is met 320 mm op half augustus bijna net zo groot als in 2018. Uiteindelijk kwam 2018 op een neerslag tekort van ruim 380 mm. 2022 is hard op weg om dit te evenaren.

Koeien nemen meer vers gras op

In figuur 2 zien we het verschil in weidegras opname tussen 2018 en dit jaar. Nu is er al 150 kg droge stof per koe meer weidegras opgenomen dan in 2018. Hiervoor zijn een aantal redenen.

De belangrijkste reden hiervoor is dat we meer aandacht heeft voor het beweidingsmanagement. Goed beweiden vraagt continue aandacht waarbij evalueren en vooruitkijken belangrijk zijn. De keuze voor een andere beweidingsysteem heeft op De Marke geleid tot een hogere opname van vers gras. Door de koeien elke dag te belonen met een nieuwe weide zorgt voor een gelijkmatig grasaanbod en een betere opname. Dit maakt het bijvoeren op stal ook eenvoudiger en er wordt niet onbedoeld weidegras uit het rantsoen gedrukt.

Vorig najaar zijn een aantal percelen opnieuw ingezaaid met klaver en kruiden. Dat is heel goed geslaagd. Ook het doorzaaien van klaver met een nieuw type doorzaaimachine is zo goed geslaagd dat het dit jaar een vervolg krijgt. De ervaring van deze droge zomer is dat deze percelen effectiever met beregeningswater omgaan. Het gras blijft beter doorgroeien en frisser, waardoor de koeien er graag op willen weiden.

Figuur 2: Cumulatieve vers gras opname in 2018, 2020, 2021 en 2022 tot augustus
Figuur 2: Cumulatieve vers gras opname in 2018, 2020, 2021 en 2022 tot augustus

Stalvoedering

De beregende percelen op de veldkavel worden dit najaar niet meer gemaaid voor inkuilen maar voor stalvoedering. Zo wordt het gras dat daar staat zo goed mogelijk benut en hoeven we geen duur eiwit aan te voeren. Hiermee kunnen we zo een gedeelte van de kosten voor het stalvoeren terugverdienen maken we geen kosten voor het inkuilen van het gras.

In het groeizame jaar 2021 was de vers gras opname 1200 kg droge stof per koe. Die hoeveelheid zullen ze dit jaar op De Marke niet halen, maar meer dan in 2018 en 2020 moet lukken. Hopelijk kan dat met regenwater en niet met beregeningswater.

Dit onderzoek maakt deel uit van de programmatische aanpak 'Integraal Aanpakken' (2020-2030) als onderdeel van het LNV-Klimaatbeleid, gefinancierd door het ministerie van LNV.